Màn hình OLED liên tục chiếm lĩnh thị trường từ lĩnh vực màn hình tivi cho đến điện thoại với nhiều thiết kế màn hình cong, màn hình siêu mỏng đem đến nhiều điểm mới lạ và độc đáo.

Màn hình OLED là gì?

Trước khi đến với Màn hình OLED thì chúng ta hãy trang bị một chút kiến thức về LED, đây là công nghệ đèn được coi là tân tiến nhất hiện nay.

LED là viết tắt của từ tiếng anh Light-emitting diode hay trong tiếng việt là diode phát sáng.

Diode phát sáng là một loại linh kiện bán dẫn chỉ cho phép dòng điện đi qua nó theo một chiều và giải phóng năng lượng dưới dạng ánh sáng.

OLED hay còn được gọi là Organic Light-emitting diode là công nghệ sử dụng đèn LED trong đó ánh sáng được tạo ra từ những phân tử hữu cơ khi có dòng điện chạy qua, đây là điểm khác biệt lớn nhất giữa OLED và LED.

Vậy màn hình OLED là gì:

Màn hình OLED được tạo ra bằng cách đặt một loạt các màng mỏng hữu cơ giữa hai màng dẫn điện và phát sáng khi có dòng điện chạy qua. Hiện nay màn hình OLED được ứng dụng trong rất nhiều các thiết bị như màn hình tivi, màn hình máy tính, điện thoại thông minh và cả máy chơi game cầm tay.

Cấu tạo của màn hình OLED

Một màn hình OLED có thể có nhiều cấu trúc dựa trên ứng dụng của những mẫu thiết kế riêng, tuy nhiên một màn hình OLED cơ bản được cấu thành bởi 6 lớp khác nhau có thiết kế đối xứng.

Lớp trên cùng (Seal) và dưới cùng (Substrate) là thủy tinh hoặc nhựa bảo vệ. Tiếp theo lớp trên là cực âm (Cathode) và cạnh lớp dưới là cực dương (Anode). Ở giữa là lớp dẫn hữu cơ bao gồm lớp phát xạ (cạnh cực âm) và lớp dẫn điện (cạnh cực dương).

Anode tạo ra những khoảng trống để chứa điện tích dương khi dòng điện xuất hiện.
Trái ngược với Anode, Cathode sẽ chịu trách nghiệm tạo ra các điện tích âm hay electron nếu có dòng điện đi qua.
Lớp dẫn hữu cơ

Lớp phát sáng : Electron từ Cathode sẽ được truyền tải thông qua lớp này.
Lớp dẫn điện: Cấu tạo từ các phân tử hữu cơ dẻo để truyền các chỗ trống từ Anode.

Màn hình OLED phát sáng như thế nào

Màn hình OLED phát sáng dựa trên nguyên lý hoạt động có thể giải thích đơn giản theo các bước như sau:

Bước 1: Gắn điện áp qua cực dương và cực âm
Bước 2: Khi có dòng điện, cực âm nhận các electron và cực dương mất electron
Bước 3: Sau đó lớp phát sáng mang điện âm và lớp dẫn điện mang điện dương
Bước 4: Phần điện dương sau đó sẽ di chuyển lên lớp phát xạ, kết hợp với phần điện âm và giải phóng năng lượng dạng ánh sáng, tạo ra ánh sáng trên màn hình OLED

Màn hình OLED có thể phát ra nhiều màu sắc bằng cách thêm những bộ lọc màu vào bên dưới lớp Seal trên cùng, từ đó có thể tạo ra những bức ảnh có màu sắc phức tạp với độ phân giải cao.

Ưu/nhược điểm của màn hình OLED

Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về ưu, nhược điểm của màn hình OLED, đặc biệt là trong tương quan với thế hệ màn hình cũ hơn là LCD.

Ưu điểm:

Siêu mỏng, linh hoạt: Màn hình OLED cực mỏng với độ dày chỉ khoảng 0.2 - 0.3mm. Nhờ vào các lớp nhựa và hữu cơ của OLED rất mỏng, nhẹ nên chất nền OLED cực kỳ linh hoạt
=> Tiền đề để tạo ra các màn hình kích thước lớn, màn hình cuộn, gập

Tiết kiệm điện năng: Do không yêu cầu đèn nền (như LCD) nên màn hình OLED tiêu thụ ít điện năng hơn, đặc biệt hữu ích với các thiết bị di động sử dụng pin
Hình ảnh chân thực với góc nhìn lớn: Do màn hình OLED tạo ra ánh sáng không sử dụng đèn nền nên người xem có phạm vi quan sát rất rộng lên đến 170 độ mà vẫn giữ được màu sắc kể cả khi nhìn từ hai bên.

Có lợi cho mắt hơn: Màn hình OLED cho ra ánh sáng tự nhiên hơn, phát ra ánh sáng xanh ít hơn so với màn hình LCD.

Nhược điểm:

Tuổi thọ: Vấn đề lớn nhất của công nghệ này là việc màn hình OLED. Với việc các phân tử hữu cơ không thể duy trì hoạt động lâu dài khiến cho tuổi thọ của một chiếc màn hình OLED chỉ khoảng 20000 - 50000 giờ
Nhạy cảm với nước: Màn hình OLED có thể hư hỏng khi gặp nước hoặc ở trong môi trường ẩm thấp
Giá thành cao: Hiện công nghệ màn hình OLED chưa quá phát triển nên việc giá thành vẫn là tương đối cao so với thế hệ màn hình LCD
Burn-in (lưu ảnh màn hình): Đây được người dùng nói đùa rằng là tính năng của màn hình OLED, tuy nhiên nó thực sự là một vấn đề nghiêm trọng và cần chú ý

Burn-in là hiện tượng thoái hóa các điểm ảnh do sử dụng một số khu vực hiển thị hình ảnh tĩnh trong thời gian dài gây ra do hình ảnh cố định như logo của các kênh phát sóng, biểu tượng, banner của game,...

Phòng tránh hiện tượng Burn-in bằng cách: Tránh hiển thị hình ảnh tĩnh quá lâu, duy trì màn hình ở độ sáng vừa phải, giảm ngắn thời gian chờ của màn hình,...
Tuy nhiên với những cải tiến công nghệ của nhiều hãng sản xuất thì điểm yếu này của màn hình OLED đang được cải thiện, ví dụ như: Tăng độ bền của bóng LED hữu cơ, cơ chế phát hiện của bộ điều khiển, tự động làm mới,...

Ứng dụng màn hình OLED

Tivi

Những chiếc tivi OLED siêu mỏng đã xuất hiện trên thị trường từ năm 2012 với nhiều nhà sản xuất, tuy nhiên đáng chú ý nhất là những chiếc tivi OLED có độ phân giải lên đến 4K và thậm chí là 8K của Samsung và LG.

Đương nhiên độ phân giải không phải là điểm nổi bật duy nhất của những chiếc tivi màn hình OLED, với ưu điểm mỏng gọn của tấm nền OLED thì đã xuất hiện rất nhiều chiếc tivi có kích thước từ nhỏ gọn 48 inch cho đến kích thước cực lớn của dòng sản phẩm LG ZX với phiên bản 88 inch.

Màn hình OLED đã nâng trải nghiệm của những chiếc tivi lên một tầm cao mới với thiết kế mỏng chỉ khoảng 7 - 8mm, mang đến hình ảnh cực kỳ sắc nét kèm theo độ sâu, độ chi tiết và góc nhìn rộng. Màu sắc cũng là điểm nổi bật của công nghệ màn hình OLED với độ tương phản cực tốt và màu đen hoàn hảo tuyệt đối.

Màn hình Laptop

Rất nhiều hãng laptop lớn đã liên tục cho ra những mẫu máy tính xách tay có màn hình OLED.

Tiêu biểu có thể kể đến những mẫu Asus Vivobook OLED, Zenbook OLED hay Lenovo với mẫu Yoga có mức giá tầm thấp hoặc trung trên dưới 20 triệu VNĐ.

Hay xịn xò hơn là những mẫu AERO của Gigabyte với mức giá khoảng 50 triệu.

Khủng nhất là những mẫu laptop gaming cao cấp như chiếc MSI Raider GE67 với màn hình OLED QHD.

Màn hình OLED đã và đang tiếp tục được ra đời với nhiều mẫu mã, kiểu dáng và ngày càng phổ biến đối với những ưu điểm lấn át hoàn toàn những chiếc laptop được trang bị màn LCD truyền thống như:

Tiết kiệm điện cực tốt: Vượt trội với điểm ảnh được tắt hoàn toàn khi hiển thị màu đen, hiệu quả càng rõ rệt khi sử dụng Dark mode trên màn hình OLED.
Không có độ trễ: Tốc độ làm tươi nhanh với góc nhìn rộng
Trọng lượng thấp: Màn hình OLED rất mỏng và nhẹ, phù hợp với tiêu chí giảm trọng lượng máy tính xách tay

Laptop với màn hình OLED mang lại hình ảnh sắc nét, độ chuẩn màu cao cực kỳ phù hợp với công việc thiết kế hình ảnh, chỉnh sửa video hoặc là chơi những tựa game đồ họa cao.

Với tất cả những ưu điểm kể trên thì có thể nhận thấy rằng công nghệ màn hình OLED trên laptop chắc chắn sẽ có nhiều bước đột phá mới trong tương lai không xa.

Màn hình máy tính

Tấm nền OLED thường được sử dụng trong những chiếc màn hình cỡ lớn, nên để áp dụng thành công công nghệ này sử dụng cho một chiếc màn hình máy tính cỡ vừa ở khoảng 24 - 32 inch thì các nhà sản xuất đã phải trải qua rất nhiều bước cải tiến.

Những mẫu thành công nhất ở mảng này phải kể đến LG với dòng sản phẩm LG Ultrafine được đánh giá rất cao và đã có mặt tại Việt Nam, hiện An Phát cũng đang bán 2 mẫu màn hình OLED của LG này là LG LG27EP950-B (27 inch) và LG 32EP950-B (31.5 inch) với độ phân giải lên đến 4K.

Những hãng sản xuất lớn khác như Asus, ViewSonic, Philips cũng đang có kế hoạch cho ra mắt những mẫu màn hình OLED dành cho máy tính vào quý 3 và quý 4 sắp tới.

Màn hình OLED dành cho máy tính sẽ không giống như màn hình dành cho tivi hay các sản phẩm smartphone nhỏ gọn mà nhu cầu sẽ đặc thù hơn đối với từng đối tượng sử dụng.

Dành cho Designer thì sẽ cần màu sắc chính xác đến 99% Adobe RGB, độ phân giải màn hình cao đến 4K, 8K.
Dành cho Game thủ thì ngoài độ phân giải cao sẽ ưu tiên tần số quét trên 120Hz, tốc độ đáp ứng của màn hình,...

Có thể thấu tiềm năng phát triển của những mẫu màn hình máy tính OLED là rất lớn, cần thời gian để công nghệ phát triển thêm và đủ khả năng sản xuất hàng loạt với giá thành rẻ. Giá thành quá đắt của màn hình OLED vẫn đang là rào cản quá lớn đối với người tiêu dùng.

Điện thoại Smartphone

Samsung vẫn là một trong những đơn vị tiên phong ở mặt trận này với việc trang bị cho tất cả các thiết bị hàng đầu của hãng này là dòng Galaxy với thiết kế màn hình cong đã làm nên thương hiệu.

Cho đến hiện nay Samsung vẫn tiếp tục trang bị công nghệ OLED cho màn hình của những chiếc điện thoại tân tiến nhất là dòng Samsung Galaxy S22.

Đi theo sau Samsung, các hãng điện thoại như Apple cũng đã bắt đầu trang bị cho những chiếc smartphone của mình màn hình OLED với mẫu IPhone X và dần dần các hãng điện thoại lớn như Huawei, Xiaomi, … cũng liên tục trình làng những mẫu điện thoại mới với màn hình OLED.

Các sản phẩm khác

Tương tự đối với các sản phẩm smartphone thì màn hình OLED cũng được ứng dụng trong một số các sản phẩm cỡ nhỏ như màn hình camera, màn hình máy chơi game cầm tay.

Gần đây nhất có thể kể đến mẫu máy Switch của Nintendo với màn hình OLED 7 inch được đánh giá là có cải thiện rất nhiều ở mặt hình ảnh.

Tổng kết

Màn hình OLED có rất nhiều ưu điểm vượt trội hơn hẳn so với thế hệ màn hình LCD cũ, là công nghệ có tiềm năng đem đến cho người sử dụng những trải nghiệm hoàn hảo nhất về màu sắc, chiều sâu trên từng khung hình.

Công nghệ đang ngày càng phát triển và với cường độ sử dụng màn hình cao từ tivi cho đến máy tính, điện thoại thì việc lựa chọn những chiếc màn hình OLED cho việc sử dụng hàng ngày là hết sức cần thiết. Với những ưu điểm là trải nghiệm hình ảnh chất lượng cực kỳ cao, tiết kiệm điện năng, có lợi hơn cho mắt thì một mức giá cao hơn so với những mẫu màn hình thế hệ trước là điều hoàn toàn có thể chấp nhận được.