KEYCAP BÀN PHÍM CƠ - CẤU TẠO CƠ BẢN CỦA KEYCAP

Keycap - một "từ" hay "thuật ngữ" chỉ về một bộ phận cấu tạo nên bàn phím cơ mà An Phát PC rất hay nhắc tới trong các bài viết review. Keycap được ghép tại bằng từ "KEY" có nghĩa là Phím và "CAP" nghĩa là mũ.

Chúng ta hình dung ra ngay, KEYCAP chính là chiếc "mũ" chụp lên các switch bàn phím cơ. Chúng là những cái nút in ký tự lên bề mặt, thường được làm bằng các chất liệu nhựa tổng hợp.

Keycap tuy có cấu tạo đơn giản, nhưng chúng lại rất quan trọng, góp phần không nhỏ vào tổng thể chất lượng của một chiếc bàn phím cơ. Để rõ hơn về vấn đề này, chúng tôi xin gửi tới các bạn bài viết về keycap bàn phím cơ sau đây.

1. CHẤT LIỆU:

Chất liệu là yếu tố đầu tiên để đánh giá chất lượng của keycap, đa phần chúng được làm từ nhựa tổng hợp, số ít làm bằng kim loại (thậm chí là kim loại quý như bạc, vàng....). Keycap nhựa hầu hết đều được sản xuất bằng phương pháp đúc khuôn, phương pháp này được thực hiện bằng cách nung chảy nguyên liệu nhựa và sau đó được bơm vào khuôn bằng kim loại rồi làm lạnh.

Các chất liệu nhựa làm keycap thường gặp bao gồm:

a. NHỰA ABS

Nhựa ABS (viết tắt cảu Acylonitrile Butadiene Styrene) là một trong những vật liệu làm keycap phổ biến nhất. Đặc tính của chúng là tính đàn hồi cao và ít co lại khi làm nguội. Chính vì vậy mà nhựa ABS rất dễ chế tạo làm keycap, kèm theo nguyên liệu nhựa này cũng khá rẻ, chính vì vậy mà chi phí sản xuất ra keycap ABS là rẻ nhất.

Đặc tính của keycap nhựa ABS:

- Ưu điểm: nhựa dẻo, bền, khó vỡ, chi phí sản xuất thấp

- Khuyết điểm: dẻo nhưng không cứng nên bề mặt dễ bị bóng sau một thời gian sử dụng, với màu trắng sẽ ngả vàng khi tiếp xúc với ánh sáng.

Keycap ABS tiêu biểu chúng ta có thể thấy trên các mẫu phím cơ của Filco (100% keycap ABS)

b. NHỰA PBT

Một loại nhựa khác cao cấp hơn ABS là nhựa PBT (viết tắt của Polybutylene Terephtalate). Nhựa PBT có đặc điểm là cứng hơn ABS rất nhiều, chế tạo khó hơn vì chúng có độ giãn nở lớn, co lại nhiều khi làm lạnh. Chính vì vậy chi phí sản xuất keycaps PBT cao hơn tương đối nhiều so với nhựa ABS.

Đặc tính của keycap nhựa ABS:

- Ưu điểm: nhựa siêu cứng, nặng hơn ABS, chống mài mòn tốt, dùng lâu không bị bóng

- Khuyến điểm: khó chế tạo, giá cao hơn nhiều so với ABS.

Keycap PBT thường thấy trên các bàn phím cơ IKBC hay bàn phím Leopold (100% dùng nhựa PBT).

c.PHÂN BIỆT NHỰA ABS VÀ PBT

Để phân biệt 2 loại nhựa làm keycap rất phổ biến này, chúng ta có một số phương pháp sau đây:

- Dùng măt thường: nhựa ABS thường có bề mặt nhẵn hơn, mịn hơn so với PBT. Đôi khi nhà sản xuất cố tình làm bề mặt keycap ABS nhám giống như PBT, tuy nhiên bạn vẫn có thể phân biệt nhờ "ánh kim" trên bề mặt keycap PBT (có những ánh phản chiếu nhỏ như hạt cát) - đây là thứ mà trên keycaps ABS không có được.

- Thả keycap xuống nước: đây là phương pháp dễ nhận biết nhất, nhựa ABS khối lượng riêng nhẹ hơn nước nên sẽ nổ, PBT nặng hơn nước nên sẽ chìm xuống dưới.

- Dùng tay bóp: đây cũng là phương pháp mà An Phát PC hay dùng để phân biệt, với cùng một độ dày, keycap ABS khi ta bóp mạnh 2 bên cạnh chúng sẽ dễ bị biến dạng (rồi sẽ đàn hồi lại nên các bạn yên tâm là không hỏng được). Với keycap PBT cứng hơn, rất khó để bóp méo chúng.

Ngoài ABS và PBT, còn một số loại nhựa khác được dùng làm keycap bàn phim cơ, tuy nhiên chúng ít phổ biến hơn do khó chế tạo hơn, giá thành cao hoặc hiệu quả khi sử dụng thấp như POM, PVC.....

2. CÁC PHƯƠNG PHÁP TẠO KÝ TỰ CHO KEYCAP

Ngoài chất liệu cấu tạo keycap, phương thức tạo ký tự cho keycap cũng là một yếu tốt quan trọng góp phần đánh giá chất lượng cũng như giá trị cho keycap. Sau đây là một số phương pháp tạo ký tự mà chúng ta thường gặp:

a. Pad printing

Đây là kỹ thuật in ký tự cho keycap phổ biến nhất, chúng ta có thể gặp trên hầu hết các loại bàn phím (cả phím cơ và phím thường) giá rẻ cho tới cao cấp. Kỹ thuật này đơn giản là dùng mực khác màu nhựa in thẳng lên bề mặt keycap để tạo ra ký tự.

Ưu điểm: Kỹ thuật đơn giản, chi phí sản xuất rẻ nhất

Nhược điểm: Kỹ tự có thể bị mờ sau một thời gian sử dụng.

Để khắc phục nhược điểm của kỹ thuật này, các nhà sản xuất hay áp dụng thêm một số phương pháp bảo về cho ký tự khỏi bị bay màu như: in mực dày hơn hoặc phủ thêm một lớp bảo vệ trong suốt lên trên ký tự.

b. Laser printing

Đây là kỹ thuật phổ biến thứ hai, gọi là in laser hoặc khắc laser. Có tới 4 biến thể của laser printing, cụ thể:

- Foaming: nhà sản xuất sẽ dùng tia laser để tạo ra những bong bóng siêu nhỏ trên bề mặt keycap, chúng sẽ tạo thành ký tự. Ưu điểm của kỹ thuật này là chế tác nhanh, giá thành rẻ. Nhược điểm là bề mặt ký tự thô ráp, xấu và dễ bám bẩn.

- Laser etching: ký tự được tạo thành khi tia laser chiếu lên bề mặt keycap và đốt cháy tạo thành các ký tự màu xám đen. Kỹ thuật này ưu điểm là chế tác đơn giản, rẻ, bền. Nhược điểm là ký tự chỉ có màu đen xám (nhựa cháy) nên chỉ thích hợp với keycap sáng màu.

- Laser etching with paint fill: đấy là kỹ thuật phối hợp giữa laser etching và painting, sau khi ký tự được tạo nên nhờ khắc laser, chúng sẽ được phủ thêm một lớp mực màu tương phản với nhựa keycap. Ưu điểm của kỹ thuật này là bền hơn pad printing và có thể áp dụng trên đủ các loại keycap màu sắc khác nhau, kể cả màu tối.

- Laser evgraving: đây là thương thức tạo ký tự cho keycap các loại bàn phím cơ có led. Phương pháp này sử dụng sơn UV phủ lên keycap trong suốt, sau đó dùng tia laser chiếu lên khiến sơn UV bay màu, lộ ra phần nhựa trong tạo ra ký tự.

c. Dye-sub

Đây là phương thức tạo ký tự kỹ thuật cao hơn hẳn so với các loại trên. Nhà sản xuất áp dụng chông nghệ giống như in lên sứ (nung sứ). Mực in sẽ được in xuyên qua bề mặt keycap một khoảng rất nhỏ bằng cách sử dụng lực và nhiệt độ cao. Mực sẽ nằm dưới lớp nhựa khiến chúng gần như không thể mờ đi, trừ khi bạn dùng phím mòn hết cả lớp nhựa bên trên nó (quá khó).

Ưu điểm chúng tôi đã nói trên: siêu bền

Nhược điểm: giá thành sản xuất cao, và chỉ có thể tạo ký tự màu đen.

Phương pháp này thường xuất hiện trên các bộ keycap bán lẻ (với mức giá không hề dễ chịu) hoặc trên các loại bàn phím siêu cao cấp (có thể lên tới 5 - 7 triệu đồng).

d. Double shot

Đây là công nghệ tốt nhất, cao cấp nhất được ứng dụng tạo ký tự cho keycap. Nôm na là keycap sẽ được tạo thành bởi 2 lớp nhựa, một lớp nhựa tạo thân vỏ keycap, lớp kia lồng từ dưới lên, tạo thành ký tự.

Công nghệ này yêu cầu việc chế tạo keycap và tạo ký tự cùng một lúc (đúc liền luôn) chính vì vậy mà khuôn đúng phức tạp hơn nhiều và chi phí sản xuất lớn. Thêm nữa việc tạo ký tự đẹp mắt cũng rất khó, nếu đẹp thường rất đắt, mà các bộ keycap đẹp thường chỉ là nhựa ABS do chúng không bị co lại nhiều khi làm nguội (ký tự ổn định hơn, không bị méo, tỉ lệ lỗi thấp hơn).

Ưu điểm: ký tự bền vô địch, không bao giờ mất đi

Nhược điểm: nếu đẹp thì giá cực đắt (Các bộ keycap SA giá từ 2 - 10 triệu đồng ....), rẻ thì xấu (bàn phím cơ của Trung Quốc hay dùng keycap double shot nhưng ký tự khá xấu).

Trên đây là các kiên thức cơ bản về cấu tạo của Keycap, An Phát PC hy vọng các bạn sẽ có thêm những thông tin hữu ích giúp cho việc lựa chọn một chiếc bàn phím cơ phù hợp dễ dàng hơn. Ở bài viết sau, chúng tôi sẽ phân tích chi tiết thêm về các dạng Profile keycap và tác động của keycap tới cảm giác gõ phím.

Xin cảm ơn và hẹn gặp lại.